Silver.Lelum.pl > Zdrowie i żywienie > Chcesz uchronić się przed udarem? Lepiej tego unikaj. Nowe wyniki badań
Magdalena Pawłowska
Magdalena Pawłowska 27.03.2024 15:22

Chcesz uchronić się przed udarem? Lepiej tego unikaj. Nowe wyniki badań

Kobieta leży na podłodze i trzyma się za głowę
fot. Canva/ southworks)

Co roku średnio około 70 tysięcy Polaków doznaje udaru. Ma na to wpływ szereg czynników zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych, związanych ze stanem zdrowia. Teraz naukowcy z Chin wskazali dwie kolejne przyczyny, które mogą zwiększać ryzyko udaru. Co to takiego?
 

Jak dochodzi do udaru mózgu? Główne objawy

Udar mózgu, to obok problemów ze strony układu krążenia, jedna z najczęstszych przyczyn zgonów i niepełnosprawności w Polsce. 

Udar to zespół objawów klinicznych, związanych z nagłym uszkodzeniem lub obumarciem części mózgu, na skutek zatrzymania dopływu krwi. Wyróżniamy trzy rodzaje udarów:

  1. Udar niedokrwienny - dochodzi do niego w wyniku zamknięcia tętnicy dostarczającej krew do mózgu.
  2. Udar krwotoczny - to nagły wylew krwi do mózgu, do którego dochodzi na skutek pęknięcia ściany tętnicy mózgowej. 
  3. Udar żylny - będący konsekwencją zakrzepicy zatok żylnych mózgowia.

Objawy udaru:

  • problemy z równowagą i koordynacją
  • zaburzenia widzenia
  • trudności w mówieniu
  • niedowład kończyny górnej lub dolnej
  • osłabienie mięśni twarzy
  • afazja
  • utrata przytomności

Osobom z udarem często opada kącik ust, nie są w stanie nad nim zapanować. Podobnie może się dziać z kończynami.  

Udar nie zawsze prowadzi do śmierci, ale zazwyczaj ma bardzo poważne konsekwencje. Wszystko zależy m.in. od tego jak rozległy region mózgu został dotknięty i w jakim czasie chory otrzymał niezbędną pomoc.
 

Mężczyzna na wózku inwalidzkim oraz pielęgniarka
fot. Canva/ Prot Tachapanit
Ostatni dzwonek na darmowe badania. Program dla 40+ kończy się niedługo NFZ oferuje darmową dietę. Przeznaczenie? Nie tylko dla emerytów

Czynniki zwiększające ryzyko udaru

Udar może dopaść każdego, niezależnie od wieku, płci czy miejsca zamieszkania. Zazwyczaj nie pojawiają się też żadne niepokojące objawy, które mogłyby zwiastować jego nadejście. 

Specjaliści wyróżnili jednak pewną grupę czynników, które w zasadniczy sposób mogą zwiększać jego ryzyko. Należą do nich:

  • nieprawidłowy styl życia, w tym brak ruchu, nieodpowiednia dieta, używki (papierosy, alkohol)
  • miażdżyca
  • wysokie ciśnienie krwi
  • wysoki poziom złego cholesterolu LDL 
  • dyslipidemia
  • otyłość
  • długotrwały stres 
  • przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych
  • cukrzyca 
  • choroby serca 
  • bezdech senny 

Ryzyko udaru wzrasta również z wiekiem, dlatego warto prowadzić regularne badania, a po ukończeniu 40. roku życia nie lekceważyć istotnych, porannych objawów, które mogą mieć związek ze stanem zdrowia.

Zaskakujące wyniki badań. Naukowcy wskazali czynniki zwiększające ryzyko udaru

Jak się okazuje, czynników, które mogą mieć wpływ na wystąpienie udaru, jest znacznie więcej. Naukowcy z Uniwersytetu Zheijang w Chinach wykazali, że na zwiększenie ryzyka udaru wpływ mają także: nadmierna ekspozycja na sztuczne, jasne światło w nocy oraz zanieczyszczenie powietrza. To czynniki, które do tej pory nie były brane pod uwagę w kontekście udaru. 

Naukowcy przeprowadzili badanie, w którym udział wzięło około 30 tys. osób. Na podstawie zdjęć satelitarnych zespół ekspertów stworzył mapę zanieczyszczeń światłem i oceniał narażenie mieszkańców na nocne światło dochodzące z zewnątrz budynków. Następnie zestawił te dane z przypadkami udarów mózgu, potwierdzonych dokumentacją szpitalną, oraz aktami zgonów. Obserwację prowadzono przez sześć lat.

Wyniki? U 1278 osób pojawiła się choroba naczyniowo-mózgowa. 777 dostało krwotoku niedokrwiennego i 133 udaru krwotocznego. 

U osób, które najmocniej odczuwały intensywność sztucznego światła, ryzyko wystąpienia udaru było o 43% wyższe niż u osób o obniżonym poziomie ekspozycji na to światło. 

Co więcej, nie bez znaczenia pozostawał tu również pył zawieszony PM 2,5 i PM 10. Ryzyko wystąpienia udaru u osób narażonych na działanie pyłu PM 2,5 było o ponad 41% wyższe niż u pozostałych, a w przypadku pyłu PM10 ryzyko to było wzrastało aż o 50%. 

Nocne światła
fot. Canva/ Petar Avramoski