Jak pomóc osobie niewidomej na ulicy? Jedna ważna zasada
Jeżeli nie mamy stałego kontaktu z osobami niewidomymi, możemy nie wiedzieć, jak grzecznie zachować się w sytuacji, gdy osoba ta potrzebuje pomocy na ulicy czy w innym miejscu publicznym. Brak takiej wiedzy nie jest powodem do wstydu. Zwłaszcza, że można to nadrobić. Ministerstwo Zdrowia opublikowało specjalny poradnik.
Złota zasada pomocy osobie niewidomej
Brak wzroku nie może być powodem do wykluczenia człowieka z czynnego życia. Każdy chce być traktowany równo, z szacunkiem. Wymaga to empatii – chęci zrozumienia, poznania potrzeb i wynikających stąd zasad współpracy.
Jak przypomina Ministerstwo Zdrowia w poradniku, złota zasada pomocy osobom niewidomym to:
- zawsze pytaj osobę niewidomą – „czy lub jak mogę pomóc?”
Nie róbmy więc czegoś na siłę i nie wyręczajmy osoby niewidomej wbrew jej woli . To wyraz szacunku dla niej i dla jej przestrzeni osobistej. To naturalne, że osoby niewidome czasem potrzebują pomocy (jak każdy), ale jej udzielenie trzeba poprzedzić życzliwym i uprzejmym pytaniem.
Jak pomóc osobie niewidomej na ulicy?
Jeżeli nie mamy stałego kontaktu towarzyskiego z osobą niewidomą, możemy czuć się niezręcznie w sytuacji, gdy obca osoba potrzebuje pomocy, np. na ulicy. Ministerstwo Zdrowia szczegółowo podpowiada, jak poprawnie i z szacunkiem zachować się w takiej sytuacji.
- Gdy zaczynasz rozmowę z osobą niewidomą – zasygnalizuj, że chcesz się do niej zwrócić – np. lekko dotknij ją ręką i wtedy zacznij mówić. Będzie pewna, że to do niej się zwracasz.
- Przedstaw się, aby osoba niewidoma miała pewność, z kim rozmawia – nawet jeśli się znacie, nie zawsze i nie każdy rozpozna twój głos.
-
Towarzysząc – prowadź, np. podaj swoje ramię. Informuj o przeszkodach na drodze.
Przy schodach powiedz, czy są to schody w górę, czy w dół. - Na pytanie o drogę, dokładnie ją opisz, jeśli niewidomy będzie szedł dalej sam – opowiedz jak najdokładniej, w którą stronę ma skręcić, za ile metrów, jakie napotka elementy (np. skrzyżowanie, sygnalizację świetlną).
- Podczas przechodzenia przez ulicę – zapytaj, czy pomóc. Jeśli tak – podaj ramię i idź pół kroku przed niewidomym. Mów o przeszkodach. Podawaj krótkie komunikaty, jak np. „zielone światło, idziemy”, „przed nami krawężnik” lub „tory”.
- Po udzieleniu pomocy, np. przeprowadzeniu przez ulicę, pożegnaj się – wcześniej upewnij się, że osoba niewidoma poradzi sobie w dalszej drodze. Jeśli możesz, odprowadź ją do celu.
- Na przystanku – powiedz osobie niewidomej, jaki numer nadjechał.
- W środkach komunikacji – powiedz, ile jest miejsc wolnych i zapytaj, czy chce usiąść. Powiedz, jakie są przeszkody – pies, wózek itp. Odprowadź do wolnego miejsca, połóż jej rękę na oparciu. Nie sadzaj jej na siłę.
- Jeśli musisz odejść na chwilę – powiedz o tym. Niewidomy może nie zorientować się, że ciebie nie ma i mówić do nieobecnej osoby. Powiedz, że jesteś z powrotem, gdy wrócisz.
Pies przewodnik osoby niewidomej pracuje – nie rozpraszajmy go głaskaniem. Nie popełnimy ponadto gafy mówiąc do osoby niewidomej np. „spójrz ”, „ja to widzę inaczej” lub „do widzenia”, „do zobaczenia”. Takie codzienne wyrażenia nie urażą jej.
Pomoc osobom niewidomym: co jeszcze warto wiedzieć?
Jeżeli mamy zaś stały kontakt z osobą niewidomą, np. w domu albo w pracy , pamiętajmy też o kilku innych zasadach:
- przestrzegajmy ustalonych zwyczajów porządkowych,
- nie zastawiajmy dróg, korytarzy – nie kładźmy tam przedmiotów, sprzętów,
- zawiadamiajmy o zmianach, przemieszczeniach urządzeń, przemeblowaniu.
Resort zdrowia przypomina też o ułatwieniach, jakie w kontakcie z osobą niewidomą daje technologia. Powstaje coraz więcej narzędzi do łatwiejszego komunikowania się osób niewidomych .
Możemy zapytać, jakich narzędzi lub aplikacji używa spotkana osoba – to ułatwi współpracę. Niektóre z nich to:
- telefon z programem udźwiękowienia (np. Voice Over, Talk Black),
- aplikacje w smartfonie z grupy SeeingAssistant – pozwalają na odczytywanie QR-kodów, kodów kreskowych i tagów NFC,
- laptop z zainstalowanym czytnikiem ekranu (program o nazwie NVDA).