Testament nagrany na płycie? Nowy pomysł rządu budzi kontrowersje
Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzenie zmian w prawie, które miałyby objąć między innymi kwestie testamentów i sprzecznych orzeczeń spadkowych. Najwięcej kontrowersji budzi jednak perspektywa wprowadzenia testamentu audiowizualnego. Co to takiego?
Czym jest testament audiowizualny?
Testament audiowizualny miałby być szczególną formą wyrażania ostatniej woli. Do jej sporządzenia nie będą wymagani świadkowie. Taka forma testamentu miałaby zostać “utrwalona za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji, umożliwiającym ich odtworzenie”.
Obecnie rozróżniamy trzy rodzaje szczególnych zapisów testamentowych – ustny, wojskowy i podróżny. Co do zasady, testament audiowizualny byłby formą testamentu ustnego, utrwaloną za pomocą nagrania wideo lub głosu spadkodawcy.
Propozycje zmian w prawie obecnie znajdują się na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych i mogą ulec modyfikacji. Dopiero w kolejnych etapach dojdzie do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania.
Testament audiowizualny źródłem kłopotów?
Wielu ekspertów jest zdania, że wprowadzenie testamentu audiowizualnego w życie przyniesie wiele problemów. Obawiają się na przykład, że taka forma ostatniej woli może być polem do nadużyć, a także znacznie wydłużyć ewentualnie postępowania spadkowe, które już nie należą do najkrótszych.
Pojawia się także wątpliwość, czy sądy będą w stanie zweryfikować oryginalność takiego testamentu, szczególnie w obliczu dzisiejszych możliwości technologicznych. Już teraz możliwe jest klonowanie i preparowanie nie tylko głosu, ale również wizerunku, a z biegiem czasu te technologie prawdopodobnie będą jeszcze doskonalone. W przypadku takiego testamentu konieczne byłoby zatem zweryfikowanie oryginalności zapisu audiowizualnego, a także sprawdzenie, czy nie nastąpiła w niego ingerencja.
ZOBACZ TEŻ: Renta wdowia. Kiedy pierwsze wypłaty dodatkowego świadczenia?
Testament audiowizualny ma wielu przeciwników
Testament audiowizualny poza możliwością manipulowania nagraniem powoduje jeszcze jedno pole do oszustwa. W przypadku tworzenia testamentu zwykłego jest on sporządzany pisemnie – odręcznie przez spadkodawcę lub w formie aktu notarialnego. Trzecią z możliwości jest testament ustny złożony wobec osoby urzędowej. Przy testamencie zwykłym musi znajdować się dwóch świadków. Ponadto nie powinno być mowy o możliwości wywierania wpływu na spadkodawcę przez osoby, które mają w tym swój interes.
Zdaniem adwokatów możliwość sporządzania testamentów audiowizualnych pozostawia taką furtkę. Jak zauważono, zapisy testamentowe bardzo często obejmują majątek o dużej wartości, jak choćby nieruchomości. Jak, wskazują, z tego powodu testament powinien być sporządzony w takiej formie, która pozwoli na zabezpieczenie, że ostatnia wola spadkodawcy i została wyrażona w sposób swobodny i świadomy.